سیستم اعلام حریق

به مجموعه تجهیزات الکترونیکی آشکارسازی و کشف حریق به اختصار fire alarm system گفته می شود که کار اعلام حریق در یک منطقه خاص یا زون را انجام می دهد.

این سیستم، زمانی که اتش (حریق)، دود، حرارت و … به وجود می اید شروع به کار می کند و آژیر یا چراغ چشمک زن خطر را به کار می اندارد

به طور کلی سیستم های اعلام حریق به 2 دسته تقسیم می شوند.

1-سیستم اعلام حریق کانونشنال یا متعارف
2-سیستم اعلام حریق ادرس پذیر

از قدیمی ترین سیستم ها، سیستم اعلام حریق متعارف است که علی رغم تغییرات کیفی اندک،همچنان جهت تصرف ها و شرایط خاص مورد استفاده قرار میگیرند.

در این سیستم چندین دتکتور که در یک منطقه (زون) از ساختمان را پوشش می دهد در قالب یک مدار به هم پیوسته به تابلوی کنترل مرکزی متصل می شوند.به همین جهت هر مدار نماینده یک منطقه از ساختمان است که به صورت شاخه ای (شعاعی) به تابلوی مرکزی متصل می شود.هر تابلوی کنترل مرکزی متعارف می تواند دارای تعداد مختلفی ناحیه (زون) باشد، متدوالترین پنل ها دارای 2،4،6،8،10،12،14،16 زون هستند.

اصول کشف و تشخیص حریق در سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر مشابه سیستم های متعارف است،بجز اینکه در اینگونه سیستم ها، هر یک از دتکتور ها(دتکتور های اتوماتیک) و یا شستی ها، دارای آدرس منحصر به فردی هستند که از طریق تابلو های کنترل مرکزی  قادر به شناسایی و تعیین محل دقیق حریق در  هر یک از زون  ها هستند

مدار کشف در اینگونه از سیستم ها به صورت حلقه ای است که از تابلوی کنترل مرکزی آغار و به همان تابلو ختم می شود و کلیه تجهیزات کشف و اعلام در همین مدار های حلقوی جای می گیرند.

یک سیستم کار آمد برای اطفا حریق که کار ایمنی را انجام می دهد.در این سیستم از تجهیزات bms استفاده شده که کار اعلام حریق و از همه مهمتر قطع ورودی های قسمت سیالات را ایفا می کند.از دیگر مزیت های سیستم اعلام حریق هوشمند می توان به اجرا شدن بر تاچ پنل و سنسور های خانه های هوشمند و اطلاع دادن به مراکز آتش نشانی در صورت بروز حادثه اشاره کرد.

در ادامه به بخشی از مزایای سیستم اعلام حریق هوشمند می پردازیم

1-سرعت عمل بهتر : سرعت عمل بهتر در تشخیص و اعلام به مراکز آتش نشانی

2-دقت بالا: کاهش خطا های انسانی و تشخیص سرعت در زون

3-اطلاعات دقیق:در سیستم های هوشمند با توجه به دقت و سرعت بالا اطلاعاتی دقیق درباره محل حریق به سازمان اتش نشانی اعلام می شود

4-تعمیر و نگهداری آسان: با توجه به تکنولوژی های استفاده شده در این سیستم ها کار تعمیر و نگهداری اسان تری دارند

5-تعامل با دیگر سیستم ها: تعامل خوب با سایر سیستم های ایمنی ، امنیتی و نظارتی

سیستم های اعلام حریق از اجزای گوناگونی تشکیل شده است و هر کدام از این اجزا وظایف خاص خود را دارند.وجود برخی از این اجزا برای کارکرد صحیح سیستم اعلام حریق الزامی است و وجود برخی دیگر از این اجزا الزامی نمی باشد و صرفا برای ایجاد قابلیت های اضافی در سیستم وجود دارند.

کنترل پنل اعلام حریق، دتکتور ها، شستی ها، آژِیر ها، چراغ های هشدار دهنده، اینترفیس، ایزولاتور، کابل، باطری و…

که در ادامه مقاله سعی شده تا در مورد هر کدام از این اجزا توضیحات مختصری ارائه شود.

کنترل پنل اعلام حریق در واقع مغز سیستم کشف و اعلام حریق به شمار می آید که تمام ورودی ها و خروجی های سیستم را نظارت و کنترل می کند.

تمامی تجهیزات باید به کنترل پنل متصل شوند و سیگنال لازم را با کنترل پنل تبادل کنند.

کنترل پنل سیستم اعلام حریق با دریافت سیگنال از تجهیزات شروع کننده مانند دتکتور ها و شستی ها،فرامین لازم را برای وسایل هشدار دهنده ارسال می کنند.

از سوی دیگر کنترل پنل باید سایر فرامین نظیر فعالیت سیستم مدیریت دود، خاموشی سیستم هوارسان، باز یا بسته شدن درب ها و … را نیز به اینترفیس ها(ماژول)ارسال کند.

یکی از تجهیزات شروع کننده، دتکتور ها در سیستم اعلام حریق هستند.وظیفه اصلی دتکتور ها تشخیص وقوع حریق به صورت خودکار می باشد. دتکتور ها انواع گوناگونی دارند و هر کدام بر اساس مشخصه های خاصی وقوع حریق را تشخیص می دهند.دتکتور های تشخیص دود و دتکتور های حرارتی از متداول ترین انواع دتکتور های اعلام حریق هستند.دتکتور ها پس از تشخیص وقوع حریق، سیگنال مربوط را به کنترل پنل اعلام حریق ارسال می کنند تا فرمان های لازم با توجه به محل حریق صادر شود.

شستی های اعلام حریق نیز مانند دتکتور ها یک تجهیزات شروع کننده در سیستم اعلام حریق هستند.وظیفه اصلی شستی ها تشخیص وقوع حریق به صورت دستی می باشد.شستی اعلام حریق به دو صورت دستی می باشد.شستی اعلام حریق به صورت المان شیشه ای و المان انعطاف پذیر(طلقی) موجود می باشند.

آژیر ها جزو ادوات هشدار دهنده شنیداری سیستم اعلام حریق هستند.وظیفه اصلی آژیر ها اعلام هشدار است تا عملیات تخلیه صورت بپذیرد.آژیر ها بر اساس شدت صدای تولیدی دسته بندی می شوند. و برخی از آژیر ها توان ایجاد صدا با شدت 110 دسیبل را نیز دارا می باشند.

در برخی از فضاها لازم است تا هشدار حریق به صورت دیداری باشد.برای مثال برای فضاهایی که سطح صدا بسیار بالا می باشد.استفاده از تجهیزات دیداری برای سیستم اعلام حریق الزامی است.چراغ های هشدار دهنده نیز مانند آژیر ها، جزو تجهیزات هشدار دهنده سیستم اعلام حریق هستند.در برخی از مواقع از چراغ های هشدار دهنده مانند ریموت اندیکاتور برای تشخیص دقیق محل وقوع حریق نیز استفاده می شود.

اینترفیس های سیستم اعلام حریق می توانند به صورت واسط ورودی یا واسط خروجی و یا واسط ورودی-خروجی باشند و در سیستم های اعلام حریق استفاده شوند.این ایترفیس ها وظیفه صدور فرمان خروجی یا دریافت ورودی از سیستم های رایج در ساختمان را دارند.

شایان ذکر است که بر اساس سناریوهای حریق از پیش تعریف شده یا سناریو هایی که می توان در هر مرحله تعریف کرد یا تغییر داد، این فرامین توسط اینترفیس های اعلام حریق صادر یا دریافت می شود. به عنوان مثال می توان به تجهیزاتی از قبیل سیستم های هوارسان، پله برقی، آسانسور، دمپرهای کنترلی دود، اگزاست فن، فن های فشار مثبت، درب های کنترلی یا اتوماتیک و … فرمان صادر نمود یا از تجهیزاتی همانند فلوسوییچ یا تمپر سوییچ های سیستم یا سیگنال دریافت نمود.